Veilig installeren op hoogte en de risico’s

Monteurs in de installatiebranche maken veel gebruik van hoogwerkers. Bij nieuwbouw, onderhoud en storingen. Naast constructeurs en schilders zijn de installateurs de grootste groep bedieners van hoogwerkers. En ze doen dat in weer en wind, dag en nacht. Reden genoeg om te zien of dat qua veiligheid allemaal goed verloopt. Want er zijn veel potentiële risico’s aanwezig. Denk aan: de staat waarin de hoogwerker verkeert, gelijktijdige werkzaamheden, tijdsdruk, slecht weer, instabiele ondergrond, alleen werken, en ga zo maar door. Veilig werken kan alleen plaatsvinden als dergelijke risico’s tot aanvaardbare proporties zijn teruggebracht. Veel hangt af van de kennis en discipline van de bediener. Lems VWI vraagt uw aandacht voor het opleiden en certificeren van uw personeel dat met hoogwerkers werkt.

Opleiden en certificeren

Er wordt veel getwijfeld aan de noodzaak en het nut van opleiden en certificeren van monteurs voor het werken met hoogwerkers. Maar al te makkelijk wordt er van uit gegaan dat de installateur een allround vakman is en met het benodigde materieel kan omgaan. 
De verantwoordelijkheid die arbowetgeving bij de werkgever en opdrachtgever neerlegt gaat echter behoorlijk ver en staat onder toezicht van de I-SZW. Het moet inzichtelijk zijn wie op hoogwerkers werken en de specifieke deskundigheid voor het gebruik van risicovolle arbeidsmiddelen moet geborgd zijn. Een opleiding c.q. cursusdag die wordt afgesloten met een toets en wordt bekrachtigd met een certificaat is voor uw bedrijf een gedegen middel om aan uw verplichtingen te voldoen. En om uw inspanningen aantoonbaar te hebben. Maar daarmee is het nog niet klaar.

Theorie en praktijk

Veiligheid staat hoog in het vaandel bij de installateurs, of zelfs op nr. 1. Zo wordt dat ook zeker uitgedragen op websites en in publicaties. Helaas blijkt vaak dat deze mooie wens in de praktijk niet altijd goed uit de verf komt. Ook wanneer medewerkers in het bezit zijn van een certificaat blijkt dat het geleerde niet of nauwelijks aansluit bij de dagelijkse praktijk van de medewerker. En dat een cursus meer een noodzakelijk kwaad is om zo’n certificaat te bemachtigen, dan wel te verlengen. De cursusdag is een ‘eilandje’ waarop men 1 dag in de 5 jaar bezig is met de veiligheid op een hoogwerker en het daarna weer snel vergeet. Bijvoorbeeld, omdat het in de dagelijkse praktijk gewoon niet kan worden toegepast; dat het niet geïntegreerd is in een breder veiligheidsplan van de organisatie waardoor supervisie, controle en feedback ontbreken. De omstandigheden verhinderen een gecontroleerde werkwijze en er is ook geen stimulans om het beter te doen. De veilige praktijk is voor de medewerker soms onhaalbaar.

Oorzaak en gevolg

Onderzoek toont aan dat het aantal ongevallen op de werkvloer nog steeds ongewenst hoog is, en er zeker geen afname te zien is in vergelijk met voorgaande jaren. Het type ongevallen laat ook zien dat dit risico’s betreft die vaak een link hebben met het werken op hoogte of werken met een hoogwerker. Als achterliggende oorzaken kunnen worden genoemd: tijdsdruk, tekortkoming in de juiste veiligheidsmaatregelen, onvoldoende controle over het materieel, geen discipline in het navolgen van de afspraken, gebrek aan goede informatie en communicatie. De gevolgen zijn bekend: persoonlijk letsel en leed, (imago-)schade, boetes, stagnatie van het werk.

Veilig werken op niveau

Hoe staat het met de inspanning die uw organisatie heeft voor het beheersen van deze risico’s en het beperken van de schadelijke gevolgen voor uw medewerkers?
Lems VWI wil met u nadenken over een meer specifieke aanpak van de hoogwerkeropleidingen voor uw personeel. Wat doet u al? Wat kan beter? Nadenken samen met planners, monteurs, veiligheidsverantwoordelijken en HR deskundigen. Zodat de vijfjaarlijkse cursusdag past bij wat mensen van elkaar verwachten. Met uw eigen inbreng op datumplanning, samenstelling van de groepen, prioriteiten in het lesprogramma e.d.
Resultaat: deze opleiding wordt nuttiger, beter, leuker, en wellicht ook nog voordeliger voor uw mensen en uw organisatie. En gebeurt op het gewenste niveau.

Aandacht en afspraak

Misschien wordt u enthousiast om eens op deze manier uw hoogwerkeropleiding onder de loep te nemen. Of bedenkt u dat het goed zou kunnen zijn om meer aandacht te geven aan het veilig werken met hoogwerkers. Of wilt u een vergelijk met uw huidige opleider. Of…., u wilt er gewoon eens vrijblijvend over praten.
Als de wil aanwezig is om er met een open mind naar te kijken, als er een goede bak koffie beschikbaar is en een beetje tijd om een globale inventarisatie te maken, dan moeten we contact maken. Een afspraak voor een oriënterend en vrijblijvend gesprek is zo geregeld. Dan spreken we elkaar binnenkort en gaan we samenwerken aan veilig werken.

Joop Lems